Bergen met winkels

Toggle Titel

Installatiebedrijven

De ontwikkelingen in de verwarming, het sanitair en de elektrische attributen leverden het nodige extra werk op voor de tot dusver ambachtelijke smeden, elektriciens en aannemers. Dit vak ging zich steeds meer perfectioneren en werd langzamerhand een specialisme. Men ziet dan de combinatie winkel met een installatieafdeling ontstaan, waarvan vele voorbeelden in Bergen op Zoom te vinden zijn.

markers/poweroutage.png document De zaak C A v.d. Heijden ( 109) Populair 14 Installatiebedrijven, Elektrische installateurs
markers/poweroutage.png document Rein de Jong, specialist in electronica en radiografische apparatuur ( 115) Populair 14 Installatiebedrijven, Electronica radiografisch
markers/poweroutage.png document Technische Handelsbedrijf v Breemen ( 185) Populair 14 Installatiebedrijven, Autotechnisch onderdelen, van Breemen

Kappers

De bekende kapperspaal, die vroeger een normaal uithangbord was van de barbiers en later door hun nazaten werd overgenomen.

Vandaag de dag, bij de explosie van kapperszaken, is hij weer langzaam maar zeker terug van weggeweest

.

Moeizaam is het om het kappersvak in de stad te bespreken juist omdat er zoveel waren. Hieronder zijn er drie zaken beschreven, die elk op hun beurt enig specialisme hadden

markers/barber.png document De kapsalons van Vermaat ( 146) Populair 15 kappers
markers/barber.png document Kapperszaak van Hubertus de Vries in de Wassenaarstraat en de Zuivelstraat ( 160) Populair 15 kappers
markers/barber.png document 70 jaar Kapperszaak Hermans, Moeregrebstraat -Kremerstraat en Steenbergsestraat ( 109) Populair 15 kappers
markers/barber.png document Algemeen ( 129) Populair 15 kappers

Kleding confectie

Dames- en herenkleding was in de jaren vanaf 1900 nou niet bepaald een aparte branche. De lokale en de landelijke opererende zaken hadden beide soorten in een winkel. Landelijke organisaties waren Cahen in de Lievevrouwestraat / hoek Steenbergsestraat, LaFontijn op de Grote Markt die werd opgevolgd door de Rijke ( later o.a. Brons) en de zaak in de Kremerstraat van de Jong – Marneth ( de Vlijt). Hier kwam vanaf 1930 het volgende bedrijf::
markers/clothers_male.png document Fa Jac van den Brekel, afkomstig uit Tilburg, handel in heeren- en kinderkleding. ( 161) Populair 16 kleding confectie
markers/clothers_male.png document De winkelcombinatie Peek & Cloppenburg en A Terhorst ( 161) Populair 16 kleding confectie
markers/clothers_male.png document P & C terug in Bergen op Zoom ( 185) Populair 16 kleding confectie

Kruideniers

Kruidenierszaken en Koloniale waren

Gegroeid uit de hoveniers verkooppunten werden hun groente en fruit van lieverlee aangevuld met huishoudelijke benodigdheden en koloniale waren. Ook waren er de grutterijen, die van alles uit meel verkochten . Zo ontstond een breed pakket aan producten dat uit “nood” in een aparte ruimte ondergebracht moest worden. De schappen in de opslag waren niet meer toereikend voor de simpele koffie, thee en aardappelen. Daar kwam ook nog een bovenop de entree van de delicatessen, maar dat soort producten werd voornamelijk nog in de speciale winkels verkocht.
markers/grocery.png document Grutters en kruidenierszaak van P C M van Mansfeld resp aan de Vischmarkt E 27 en de Kremerstraat 10. ( 192) Populair 17 Kruideniers
markers/grocery.png document Zaak E de Bruijn kruidenier ( 206) Populair 17 Kruideniers
markers/grocery.png document De kruidenierszaak van Jan Nieuwlaat in de Kettingstraat 22 ( 214) Populair 17 Kruideniers

Kunsthandel en woningdecoratie

Kunsthandels met inlijsten en woningdecoraties

In deze categorie vallen een verschillend soort winkels. In de eerste helft van 1900 waren het voornamelijk lijsten makerijen, die ervoor zorgden dat de huiskamers en andere vertrekken “versierd” werden. Deze lijstenmakerijen pasten zich van lieverlee aan. De veranderde vraag leidde tot het hedendaagse, uitgebreide productaanbod van die branche.

Hier zijn er enkele beschreven, die ten opzichte van elkaar enorm verschilden, maar wel in dezelfde branche werkzaam waren.

markers/art-museum-2.png document Steendrukkerij, papierhandel en later kunsthandel en lijstenmakerij H W Goosen ( 198) Populair 18 Kunsthandel en woningdecoratie
markers/art-museum-2.png document De lijstenmakerij en kunsthandel v.d.Hurk ( 134) Populair 18 Kunsthandel en woningdecoratie
markers/art-museum-2.png document La Bru , cadeau-winkel / woning decoraties e.d. ( 209) Populair

Mandenmakers

Ambachtelijke Mandenmakers.

Dit oud en goudeerlijk ambacht was een bittere noodzakelijkheid voor vele huisvrouwen en winkeliers. Zonder deze beroepsgroep had men in de 19e en begin 20e eeuw toch de nodige problemen gehad om artikelen op te slaan of te vervoeren.
Met wilgentenen, pitriet of rotan werden werkelijk kunstwerkjes gevlochten in een onnatuurlijke houding.
En dat van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Deze producten waren werkelijk in alle leefomstandigheden aanwezig en in gebruik. Ook heden ten dage zijn deze vlechtwerken nog steeds geliefd.
Een houtmand
markers/craftstore.png document Familie Trip ( 77) 19 Mandenmakers
markers/craftstore.png document Jacques Overhoff ( 79) 19 Mandenmakers

Manufacturen en meer

Van manufacturen naar hippe kleding

Veel zaken zijn begonnen als manufacturier en tevens leverancier van garen en band in de meest uiteenlopende combinaties. Eigenaren, die groter dachten werkten aan een zaak die groeide naar stoffen, lingerie en op het laatst zelfs hippe kleding. Naast hun detailhandel zagen zij ook mogelijkheden in de vorm van een groothandel en dat legde deze inventieve handelaren geen windeieren. Zij waren ook beslist niet te lui het Zeeuwse achterland te bewerken, aanvankelijk met paard en wagen en later met de auto.
Drie zaken, die behoorden tot deze inventieve winkeliers zijn:
markers/zipper.png document Derwig – Terken in de Fortuinstraat. Van manufacturen en huishoudtextiel naar lingerie en nachtkleding ( 176) Populair 20 manufacturen en meer
markers/zipper.png document Albada Jelgersma. Van garen, band en onderkleding tot hippe damesmode ( 276) Populair
markers/zipper.png document Van Eekelen – Boschman. Fournituren / bruidstoiletten en corsetten ( 108) Populair 20 manufacturen en meer

Meubelwinkels

Opvallend in het begin van de 20e eeuw waren de groep behangers, stoffeerders en stucadoors. Niet zozeer vanwege hun beroep, maar eerder door de ontwikkeling van hun ambachtelijke werk naar de meest complete woningwinkels.

Meestal begonnen met slaapmeubelen, matrassen en behang met daarnaast allerlei schilder- en schoonmaakbenodigdheden dijden zij allen langzaam uit. Een enkeling groeide vanuit de ambachtelijke meubelmakerij en anderen deden het met tweedehands meubelen of vanuit huisraadproducten.

Dat nam niet weg dat deze vakgroep behoorlijk vertegenwoordigd was van het begin 1900 tot de jaren 1980/1990. In deze tijd begon de afname van de kleine zelfstandige winkels , omdat de grote woonboulevards gingen ontstaan. Deze ruimtes, waar de logistiek en parkeren een stuk gemakkelijker was, trokken steeds meer volk en van lieverlee kwamen daar de grotere woning-inrichters zich aansluiten.

Hier bespreken wij drie grote meubelzaken in Bergen op Zoom, die op verschillende wijze met hun winkels zijn begonnen:
markers/market.png document Meubelier Meeuwissen in de Zuivelstraat 15 en later ook 17 ( 140) Populair 21 Meubelwinkels
markers/market.png document Van behanger Louis Weijts naar Weijts Interieur adviseurs ( 112) Populair 21 Meubelwinkels
markers/market.png document De zaak KAA – BEE ( 156) Populair 21 Meubelwinkels

Modewereld

Modewinkels

Een van de grootste branches bij de middenstanders is de wereld van de dames- en herenkleding. Later extra omschreven als dames-, heren, jongens en meisjeskleding. Na de WOII kwamen er ook speciale winkels voor baby’s en kleuters. Een grote verscheidenheid aan winkels trok aan onze ogen voorbij en enkele gaan wij extra beschrijven:
markers/tailor.png document Modehuis Marly, de zaak voor de beter geklede vrouw ( 170) Populair 22 Modewereld
markers/tailor.png document Jonge mode van New Style en later ook In Style ( 120) Populair 22 Modewereld
markers/tailor.png document En meer…….. ( 100) Populair 22 Modewereld

Muziek

Muziekhandel ontwikkeling in Bergen op Zoom

De grote muzikale ontwikkeling van de stad is voortgekomen uit de aanwezigheid van het muziekkorps van 3 – RI regiment. Het Korps bracht veel muzikanten mee en deze werden ingezet bij de ontwikkeling in de stad. Natuurlijk niet alleen met instrumenten, maar ook met zang. Dit muziekkorps trad veelvuldig op in het speciaal aangelegde Coehoornpark. Als gevolg van deze muzikale militairen ontstonden naast de muzikanten ook de instrumentenmakers en de muziekwinkels in diverse vormen.
Een zo’n bedrijf was:
markers/music.png document Jordans muziekwinkel …van koperslagers tot muziekhandelaren ( 168) Populair 23 Muziek
markers/music.png document Koster – Dey ( 148) Populair 23 Muziek
markers/music.png document De Gemeentelijke Muziekschool ( 126) Populair 23 Muziek

Rijwielen en motorenhandel

Rijwielen en motorenhandel
In het laatste deel van de 19e eeuw was de velo zich in een hoog tempo aan het ontwikkelen. Velen wilden hieraan deelnemen en zeker veel smederijen ontwikkelden een eigen fietsmerk. Hieronder vallen de bekende Glymesfietsen van P. van Mechelen en de Belgica’s van Crusio. Zie hoofdstuk rijwielfabricage en ontwikkeling. Dat leverde de nodige arbeid op voor de reparateurs, maar ook de doorontwikkeling naar motoren was daar een zeer positief gevolg van.
markers/bicycle_shop.png document De rijwiel- en motorzaak van Willem Appels ( 130) Populair 24 Rijwielen en motorenhandel
markers/bicycle_shop.png document De rijwielhandel van Arie Willegers in de Potterstraat ( 97) 24 Rijwielen en motorenhandel

Rijwielfabrikage ontwikkeling

Fietsfabricage en -ontwikkeling

Gazellefiets van 1821
Eind 19e eeuw werd er voornamelijk handel gedreven met de benenwagen, de schapen -, honden- en ossenkar en met paard en wagen. Het vervoer met automobielen en vélocipèdes was nog in een pril stadium. Gelukkig werd de vélocipède erg snel opgepikt door de mensen en er ontstond een wildgroei aan fietsfabriekjes.
Ook in Bergen op Zoom werden er verschillende opgericht. Opvallend, maar niet echt vreemd, was de ontwikkeling van de fiets vanuit de ambachtelijke groep smeden. In de Bosstraat ontwikkelde de smid P. van Mechelen de Adler, waarvan de naam later Glymes werd. Deze smid / fabrikant werd uiteindelijk een grote ijzergieterij. 
De andere was Ph. Crusio, die de Belgica ontwikkelde. In deze ontwikkeling werd ook gedacht aan de beroepsgroepen met levensmiddelen. Hiervoor werd door Crusio een driewieler ontwikkelt met een bak voor aflevering van materialen. Maar ook de ontwikkeling van automobielen stond niet stil en al rap raakten deze twee vervoersmiddelen vervlochten in de bedrijven. Daar kon dan ook onderhoud worden uitgevoerd.
markers/bicycle_shop.png document Fietsen Belgica en autobedrijf Crusio ( 83) 25 Rijwielfabricage-ontwikkeling
markers/bicycle_shop.png document P.J.van Mechelen. Smid en fietsenmaker ( 88) 25 Rijwielfabricage-ontwikkeling

Rookartikelen

markers/market.png document Sigarenhandel Van Aken, Bosstraat 12 ( 141) Populair 26 Rookartikelen
markers/market.png document Winkel in rookartikelen Bakx ( 134) Populair 26 Rookartikelen
markers/market.png document De tabaks- en drankenzaak van J F Bernaards - Dietvorst ( 147) Populair 26 Rookartikelen

Schoenhandel

markers/highhills.png document De schoenenzaak van Frans Touw-Demmers ( 224) Populair 27 Schoenhandel
markers/highhills.png document De zaak de Mooij in schoenen, (luxe)lederwaren en sportartikelen ( 139) Populair 27 Schoenhandel
markers/highhills.png document Overige ( 152) Populair 27 Schoenhandel

Services

Services

Alhoewel er niet direct een loket aan vast zit zijn services en opleidingen toch belangrijke zaken, die je als persoon nodig kunt hebben en die via een bedrijf beschikbaar worden gesteld.
Er zijn een paar categoriën, die wij in dit verband kunnen opstellen:
A / amusements opleidingen ( hobby - opleiding / dansen / muziek
B/ economische opleidingen (middenstand gerelateerd / type – en steno / talen )
C/ vervoersopleidingen ( rijvaardigheid / wetsregels /
D/ verzekeringen en bankdiensten
E/ wasserijen

Ook hier vinden wij gedurende de afgelopen 100 jaar een veelvoud aan bedrijven, die in hun vakgebied de nodige bijdrage hebben geleverd om de stad een “gezicht” te geven.

markers/assortment.png document A. amusement ( 151) Populair 28 Services
markers/assortment.png document B/ de economische opleidingen ( 110) Populair 28 Services
markers/assortment.png document C/ vervoersopleidingen en divers ( 87) 28 Services
markers/assortment.png document D/ verzekeringen en banken ( 112) Populair 28 Services
markers/assortment.png document E / Wasserijen en strijkinrichtingen ( 201) Populair 28 Services

Slagers

Vleeschhouwers, slachters en slagerijen

Net als bij de bakkers en kruideniers kwam deze beroepsgroep praktisch in elke grotere straat wel voor. In de beginjaren 1900 was er nog sprake van spekslagers en vleeschhouwers. De spekslager was gericht op varkensvlees en de vleeschhouwer op runderen. De vleeschhouwer stond hoger op de standen-ladder dan de spekslager.
Ook hier is vorming van familie-groepen niet echt vreemd te noemen. Een van die families was:
markers/butcher-2.png document Slagersfamilie Leenaars ( 248) Populair 29 Slagers
markers/butcher-2.png document Slagerij in de Huijbergsestraat 13 met van As en Hoedelmans ( 100) Populair 29 Slagers

Slijters en drankenhandel

Slijterijen en drankhandels

Al eerder is gememoreerd dat er tijdens onderhandelingen op straat en markt het nodige vocht werd geconsumeerd. Dat betekende dat het ook gemaakt moest worden. Ook in deze stad was de handel en productie van drank goed aanwezig. Buiten de fabrikanten, die zowel in groot als klein handelden, waren er de specialistisch slijterijen. Daar kon men zowel fris als sterker alcohol aanschaffen. Ik stel enkele bedrijven aan u voor’
 
markers/liquor.png document Slijterij A.C. van Kaam ( 84) 37 Slijters drankenhandel
markers/liquor.png document Weduwe C. J. Becht en Zonen ( 84) 37 Slijters drankenhandel
markers/liquor.png document De familie Noordhuizen ( 116) Populair 37 Slijters drankenhandel