Straatontwikkeling

Straatontwikkeling binnenstad tussen 1900 en 2000

Straatontwikkeling binnenstad tussen 1900 en 2000

Het stratenpatroon in ontwikkeling Populair

markers/information.png In Straatontwikkeling binnenstad tussen 1900 en 2000 157

De meest logische ontwikkeling van de winkelstraten was via de loop van de ‘centraal’ gelegen markt naar het stadsdeel met de meeste bedrijvigheid n.l. het havengebied. Dat betekende dat het Vierkantje (met de Kremerstraat, de Kortemeestraat en de Fortuinstraat) samen met de Lievevrouwestraat en de Rijkebuurtstraat de oudste winkelstraten van de stad waren.
Opvallend was dat de Grote Markt pas in een later stadium grip kreeg op de winkelier al was dat nog maar een enkele. Het was daarentegen wel het ontspanningsgebied met het religieuze centrum en uiteraard de nodige horecagelegenheden. Hotel de Draak is hier het bekendste voorbeeld van. Dit bedrijf overleefde de grote stadsbrand van 1397 en staat bekend als de oudste herberg van Nederland.
Na het slechten van de stadswallen werden op de vrijgekomen ruimtes brede straten aangelegd voor de toegang tot de stad en de uitgang naar de omliggende steden. Dit is duidelijk te merken in de diverse stratenpatronen en had zeker invloed op de ontwikkeling van die straten. Op het kaartje hierboven is die ontwikkeling duidelijk waarneembaar.

Een aantal winkelstraten nader bekeken:

Antwerpsestraat Populair

markers/information.png In Straatontwikkeling binnenstad tussen 1900 en 2000 Antwerpsestraat 173

Hoewel de Antwerpsestraat de uitvalsweg werd naar het Nieuwe Dorp( Borgvliet) en Antwerpen en gelegen was op het oude bastion Coehoorn was het zo kort na de ontmanteling van de vestingwallen nog niet echt bebouwd.
Aan de linkerzijde, van de stad uit bezien, ontstond ( uiteraard) een uitvals – herberg, later cafe de Vier Winden ( v.a. 1871). Dit etablissement bleef zo’n 100 jaar veelal uitgebaat als cafe, maar er waren ook uitstapjes naar een bloemenhandel, een biljartfabriek en het deed ook dienst als bank. In 1971 werd dit pand definitief omgebouwd naar een winkelvoorziening.
In het deel direct vanaf de Korte Bosstraat vestigde zich op nummer 1 de bekende Tiets Govaarts als kapper. Opgevolgd door Consemulder, Intermezzo en het befaamde cafe-restaurant Hildernisse. Als buren kregen zij later o.a. de haarden- en kinderwagenwinkels van Roem.
Een volgende toenmalige ZZP-er was smid. Fredrik Beuken en de ontwikkeling van zijn zaak in ijzerwaren op nummer 27 vindt u bij de interviews van de branches. Zijn start was in 1888.
Een van de productiebedrijven in deze straat was de fietsenfabriek van Crusio tegenover café de Vier Winden.
straatontw 3
Hij opende in november 1908 een Centraal Rijwielmagazijn. Hij fabriceerde en assembleerde daar de Belgica – rijwielen. Hij haakte hierbij aan bij de steeds groter wordende vraag naar rijwielen. Na WOI ging de interesse over naar de verkoop van en service verlenen aan auto’s en zo ontstond de bekende garage van Crusio op nummer 18.  De toen bekendste merken waren Chevrolet en Vauxhall. ( zie verder bij interviews).
straatontw 4
Een zoon van deze autohandelaar werd de stichter van de zeer bekende Radio – Crusio, winkel in radio’s, wasmachines en meer witgoed. Die startte weliswaar in een ruimte achter de autozaak ( Auvergnestraat 5), maar groeide uit tot een speler van formaat en bezette later de nummers 12-16 in de Antwerpsestraat. Ook was er lang een filiaal op de Grote Markt 36 en een tijdelijke showroom op Antwerpsestraat 8 . Ook een reparatie-werkplaats in de Papaverstraat speelde mee.
Deze zaak werd later voortgezet door de fa Verburgh.( zie verder interviews).
Vanaf ca 1910 kreeg Crusio nog wel een paar winkels als buren toen de hoveniers zich langzaam terugtrokken uit deze straat. Enkele zaken waren de slagers…van Dingemans tot Veraart op nr 20. Ook hierna nog twee dierenspeciaalzaken. De schilder Mijnsbergen, bakker F Smout ( interview), een pelshandel en bakker Kuipers vulden het pand op nummer 22.
Aan het begin van de straat op nummer 2 was bakker Holtzer een bekende naam met de schilders Schwartzmans en Ambags als buren. De Antwerpsestraat was ook de thuisbasis van de expediteur P de Graauw jr, die als commissionair was begonnen op nr 9a en later overstapte naar nummer 10. 
Het expeditie-kantoor en werkplaats waren gevestigd in de van Dedemstraat 13 naast het Algemeen Burger Gasthuis.
Het wezen van deze straat is anno 1999 niet werkelijk veranderd al is de invulling met winkels wel geslonken.
Naast de garage van Crusio waren het voornamelijk hoveniers op het stuk Antwerpsestraat richting Borgvliet. Deze ruimte werd later door huizen ingevuld.
Op de oostzijde vestigde zich de eerder gemelde smid Beuken( interview) en de steenhouwerij van Godeau. Hiernaast kwamen later een bank en de wijnhandel van Stam en Co.
straatontw 5
En op de hoek na de bouwmaterialen van de Mol de familie Neutelings, de latere directeur van de koek- en biscuitfabriek de Liga.
Het hoekje aan de overzijde met de Zuidsingel werd een pleisterplaats voor diverse detail-handelszaken w.o. een tweede de Gruyter filiaal.

Antwerpsestraat

Bergen op Zoom

Arnoldus Asselbergsstraat

markers/information.png In Straatontwikkeling binnenstad tussen 1900 en 2000 Arnoldus Asselbergsstraat 91

Het belangrijkste pand in deze straat voor de WOII was de “Halte voor den tram” en later hotel – cafe – restaurant Parkzicht. Verder nog een enkele winkel, waaronder fotograaf L. van der AA. Op 25 februari 1945 trof een V-1 de oostwand van deze straat, waarbij ook een groot deel van de Stationsstraat, het politiebureau en het kantongerecht werden weggevaagd. Er was veel schade in de omgeving, die reikte van het kerkplein van de Sint Jozefkerk tot en met zaken in de Korenbeursstraat.
Het duurde in de Stationsstraat tot 1953 vooraleer er weer sprake was van bebouwing, want toen opende in september V&D zijn deuren. Nog later zijn er op het laatste stuk open veld appartementen met winkels gebouwd en sedertdien is er weer volop activiteit.

Arnoldus Asselbergsstraat

Bergen op Zoom

Auvergnestraat Populair

markers/information.png In Straatontwikkeling binnenstad tussen 1900 en 2000 Auvergnestraat 116

Komend vanaf de Vier Winden was dit een nieuwe straat op de vroegere stadsomwalling aan de zuidzijde van de stad. Hier ontwikkelden zich de bekende aannemers Scheffelaar en Videler, in de 20-er jaren, maar ook Radio Crusio startte op nr 5 met zijn eerste toonzaal. Er was ook de zeer bekende winkel en koekfabriek van Ed v d Ouderaa en de limonadefabriek van Dielemans op nr 27 . Bij de militairen was dit nummer ook zeer bekend want daar heeft jarenlang het
PMT gezeten, dat in 1890 in gebruik werd genomen. In 1985 kwam er de dansschool van Jacques van den Elshout in. Hiervoor in de jaren 1950 en verder was er de terrazzo-werkplaats van de Cecco op nummer 43.

Auvergnestraat

Bergen op Zoom

Belvedèrestraat Populair

markers/information.png In Straatontwikkeling binnenstad tussen 1900 en 2000 Belvedèrestraat 108

Buiten de gebruikelijke straatwinkels, zoals een bakker, groenteboer en slager stond hier in 1921 de wieg van de Gebr. van Giels, goud- en zilversmeden, op nummer 24.

Belvedèrestraat

Bergen op Zoom