Winkelcentra na WOII

Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII

Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII

Onderstaande samenvattingen zijn afkomstig uit de mediaberichten van die tijd, w.o. Brabants Nieuwsblad/deStem – Markiezaats Bode en Stadsblad.

De stad Bergen op Zoom telde direct na de WOII nog geen 30.000 inwoners maar er volgde op korte termijn een explosie aan kinderen met als gevolg dat in juni 1950 de 30.000 ste inwoner wordt geboren( Sanneke ) en in 1972 wordt op 16 februari de 40.000 e bereikt. Nog eens 9 jaar later is het aantal al 45.000.
Direct na de oorlog werd de vergroting van de stad fors aangepakt met de ontwikkeling van de wijk Gageldonk - oost en logischerwijs waren er plaatsen nodig , waar de levensbehoeften en dergelijke gehaald konden worden.

Dit had op termijn tot gevolg dat de mensen op gecentraliseerde plaatsen hun boodschappen konden halen. Als negatief effect betekende dat de doodsteek voor veel kleine buurtwinkels in de straten van de oude binnenstad. Ook het gevolg van de ontwikkeling van winkels naar zelfbedieningszaken en supermarkten werkte daaraan mee.
Veel van de vroegere kleine winkels werden zodoende omgebouwd tot woonhuizen en dat was weer goed om de woningnood in de jaren 50 en 60 op te lossen.
Het gemeentebestuur moest daardoor ook op zijn beleid terugkomen geen winkelbedrijven buiten het centrum te vestigen. De stad barstte van lieverlee uit haar voegen en zo werd noodgedwongen een beleid voor winkelcentra ontwikkeld. Onderstaande een overzicht van de ontwikkelde centra.

In dit hoofdstuk wordt constant de afkorting WC gebruikt. Dat staat voor winkelcentrum.

Winkels Emmaplein

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 53

In september 1952 wordt de bouw opgestart van een viertal winkels en ca 50 woonhuizen aan het Emmaplein. Dit zijn winkels voor de eerste dagelijkse behoeftes en deze opdracht is tevens een goede werkgelegenheid voor de bouwvakkers.

Ontwikkeling winkelcentrum Emmaplein

Bergen op Zoom

De Warande

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 83

De nieuwe winkels aan de Herman Leusstraat met daarbij gebouwde woningen worden eind juli 1953 opgeleverd. Er vestigen zich 1 slager / 1 bakker / 1 kruidenier / 1 zuivel-
bedrijf / 1 drogisterij en 1 rookartikel winkel.

Ontwikkeling winkels De Warande Herman Leusstraat

Bergen op Zoom

Het Piusplein in ontwikkeling 1957

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 89

Het tweede grote project in Bergen – Oost is de verwezenlijking van een meer dan compleet winkel-woonhuis project aan het Piusplein. Een voor die tijd fors bedrag van 5 miljoen gulden is ermee gemoeid en het wordt, zo wordt trots vermeld, het grootste winkelcentrum in West-Brabant. Het wordt een appartementen – complex waarin 62 gezinnen gehuisvest zullen worden in enkele woonlagen. Op de begane grond komen er winkels en er is ook plaats voor diverse sociale activiteiten. Het totale werk gaat ruim 2 jaar in beslag nemen.
De trotse winkeliers noemen hun WC “de Oosthoek” maar in de volksmond wordt het al snel het Piusplein.

Winkelcentrum ontwikkeling Piusplein

Bergen op Zoom

Winkelgalerij Zeekant 1960

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 90

Er is een plan om in het uitbreidingsplan van de Zeekant een winkelgalerij toe te voegen om enkele dag winkels te kunnen bouwen. De locatie zou de van Slingelandtlaan kunnen worden, richting de Bleiswijkstraat. Bouwplan is van aannemersbedrijf Hoppenbrouwers. Het plan is wel uitgevoerd in een sterk afgeslankte vorm.

Winkelgalerij ontwikkeling Zeekant 1960

Bergen op Zoom

WC Plein XIII 1966-1967

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 74

Advertentie is van ná 1974, toen Raiffeisen en Boerenleenbank waren gefuseerd.

Tegenover hotel de Schelde aan de Antwerpsestraat komt een geheel nieuw winkelcentrum in de vorm van een appartementengebouw met op de begane grond winkels. In 1966 wordt hieraan begonnen en de eerste winkels kunnen in juli 1967 hun deuren openen, w.o. een supermarkt de COOP.

Ontwikkeling WC Plein XIII 1966-1967

Bergen op Zoom

1971 Het Vierkantje

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 82

Op zaterdag 10 april 1971 wordt het vernieuwde Vierkantje geopend door burgemeester van der Laar. Voorzitter Herbers vertelde dat er momenteel een deelnemerslijst( incl. de Fortuinstraat) bestaat van 65 winkeliers.
De bestrating van het Vierkantje bestaat uit tegels van 60 x 60 cm, die helaas niet in de Fortuinstr kunnen worden gelegd. Dit vanwege het feit dat deze straat nog een doorgangsfunctie voor het verkeer heeft. Het initiatief komt van de Stichting Winkelpromenade.
De aankleding bestaat uit coniferen in (handgedraaide) houten bakken, de eerder genoemde siertegels en een geluidsinstallatie. De entrees zijn verfraaid met een prachtige poort, die wel doorgang geeft aan het goederenverkeer. Ook is de verlichting gemoderniseerd.
Prachtige in plastic uitgevoerde “vierkante” oranje-witte lichtbakken hangen nu over het hele parcours. De grote animators en “makers” zijn de heren Voets en Broekmans.
Met de strijdkreet” het Vierkantje is rond” wordt onder zeer grote belangstelling het vernieuwde Vierkantje opengesteld door burgemeester van der Laar.

1971 Het Vierkantje

Bergen op Zoom

Het Zonneplein 1971

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 68

In het Stadsblad wordt geschetst dat het nieuwe WC aan het Zonneplein in een vergevorderd stadium is ; zodanig dat zelfs Albert Heijn zijn unit al kan betrekken
Het complex bestaat uit winkelunits, met daarboven maisonettes. In totaal komen er 14 winkels. Voor een groot deel zijn de units al ingevuld met een drogisterij, 2 supermarkten, een slijterij met gebak-verkoop, een bank en een bakker. Er zijn nog onderhandelingen over twee units. Het geheel wordt uitgevoerd i.o.v. de AMEV-groep.

Zonneplein winkelontwikkeling

Bergen op Zoom

Zonneplein in 1986 opgeknapt

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 35

In 1985 is, n.a.v. een klantenonderzoek en de schrik die daaruit ontstond het Zonneplein “op de schop” gegaan. Nadat er renovaties zijn uitgevoerd is er tevens een winkeliersvereniging Zonneplein opgericht. Met deze acties wil men o.a. een betere en actievere band creëren met de klanten.
Wensen blijven er nog t.a.v. de herindeling van het plein en de verkeerssituatie.
Tevens is er een vignet gelanceerd, dat de gezamenlijke band van het Zonneplein zal accentueren. Een aantal acties staan inmiddels al gepland, w.o. een met de NS samen.

Meerdere malen zijn er de Zonnepleinfeesten, maar in 1986 is het extra uitbundig vanwege het 15 jarig bestaan van het plein. Veel muziek en bekende Nederlanders treden er op en samen met een touringbedrijf is er een speciale actie.

De Gagel( nog onofficiele naam) 1971 – 1973

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 89

wba shox009 – foto Serré

In mei 1971 wordt het plan voor een WC aan de Holleweg gepresenteerd aan de gemeenteraad. De Welstandstoezicht-commissie steekt een stokje voor de bouw ivm de veelheid aan lichtkoepels, die in het plan staan beschreven.
Verondersteld wordt dat het eind 1972 gereed zou kunnen zijn. Speciaal voor dit WC is een stichting opgericht( Stichting Winkelcentra), dat bestaat uit diverse personen van de plaatselijke middenstandsvereniging en enkele personen uit de gemeente en de bankwereld. Het ligt in de bedoeling de units na gereed making te verkopen.

Het oorspronkelijke plan van winkels met een bovenlaag van woningen/appartementen werd na inspraak van de stedenbouwkundige gewijzigd in winkelunits met een appartementencomplex ernaast.
Dit wordt het tweede winkelcentrum in Oost. Het WC bestaat uit negen winkelunits en een 3-tal kiosken, samen zo’n 1500 m2. Tevens komt er ruimte voor ca 140 auto’s. Het geheel moet eind 1973 klaar zijn. Op 14 mei legt Burgemeester v d Laar de eerste steen.

Op 14 november is met een kanonschot het WC Gageldonk geopend door de burgemeester. Nu hoeven de huidige bewoners van de wijk niet meer naar het Piusplein of
Zonneplein om inkopen te doen.
De “gebruikers” van het centrum zijn er voorlopig heel tevreden mee. Dit komt mede omdat de winkels
a.h.w. rondom een pleintje zijn gebouwd, waardoor de setting erg intiem lijkt en voelt.

In 1993 wordt de ontevredenheid over de gemeente uitgesproken omdat er wel een opknapbeurt voor het Piusplein en niet voor De Gagel komt. Feit is dat na 20 jaar wel e.e.a. moet worden aangepakt. Dat gaat dan wel gebeuren door de winkeliers onderling, want binnenkort wordt het 20 jarig bestaan gevierd.

De Gagel winkelcentrum( nog onofficiele naam) 1971 – 1973

Bergen op Zoom

WC Nettomarkt ca 1973

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 86

Reeds in de commissie-vergadering Openbare Werken van 10 oktober 1973 wordt gewag gemaakt van de komst van een supermarkt op de plaats van de vroegere houthandel van Riesen aan de Antwerpsestraatweg. Dit geeft weer problemen, want een deel van het terrein valt onder een ander bestemmingsplan en daar kan niet gebouwd worden. Er is wel de intentie om het bestemmingsplan snel aan te passen, zodat er vlug gebouwd kan worden.

In het Brabants Nieuwsblad van 9 januari 1974 staat het vervolg. Er komt een winkelgebouw van ca 5600 m2, waarin een 12-tal bedrijven onderdak kunnen vinden. De opzet is van Adrie Groenendijk( eigenaar van de tapijthal in de Lievevrouwenstraat 56). Het management komt in handen van Simon de Wit, die er een supermarkt gaan vestigen. Tevens komt er een parkeerterrein voor ca 300 auto’s.
Er wordt gewerkt naar een oplevering net vóór de bouwvakvakantie in 1977, waarna de verkoop kan aanvangen. Er zijn al een aantal gegadigden en zij komen uit alle windstreken.
De opzet van het gebouw is klanten in een open ruimte ontvangen. De aankleding zal uitnodigend en gastvrij moeten zijn en de “winkeliers” moeten a.h.w. een omgeving scheppen, waarin de klant het een “vrijetijdsbesteding” vindt om er te winkelen.
Reeds op 28 aug 1974 wordt het gebouw geopend door burgemeester v d Laar, die opmerkt dat Bergen op Zoom zich de laatste jaren opwerpt als hét koopcentrum van West-Brabant door alle nieuwe voorzieningen zoals deze Nettomarkt. Hij merkt tevens op dat het onvoorstelbaar is hoe snel e.e.a. voor elkaar kon komen als de neuzen allemaal dezelfde kant op staan.
De initiatiefnemer Groenendijk is door de overweldigende belangstelling zeer verrast en schonk een kleuren-tv voor het goede doel.

WC Nettomarkt ca 1973

Bergen op Zoom

Parade-plan( in 2 delen) 1973 – 1981

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 80

Nadat de diverse nieuwe winkelcentra opgestart en/of al begonnen zijn wordt nu aan de binnenstad de hoog nodige prioriteit (!) gegeven.
Er zijn vergevorderde plannen voor aanpak van de St.Jozefstraat en rond het St.Jozefplein Een tussenoplossing wordt gevonden in een doorsteek van het St.Jozefplein naar de Koevoetstraat. Hiervoor moeten enkele panden aan de Rozenmarijnstraat en het oude schoolgebouw B / gebouw radiocentrale worden gesloopt. Hierdoor ontstaat de “Passage”, waar in deze fase een vijftal winkelunits worden gevestigd t.o. de Hema.( ca 1987)
Al in een krantenbericht van augustus 1973 zijn enkele aannemers in Bergen op Zoom bezig met het voorbereiden van een offerte voor een onderhandse aanbesteding van het Paradeplan. Nadat er vrij veel commotie over is geweest kan het grootste deel van de ondernemers in de binnenstad zich nu vinden in een aangepast plan. Een grootwinkelbedrijf en een bank ( C en A en de Rabo bank) hebben nog zo hun bedenkingen, mede i.v.m. de parkeergelegenheid,
Gelukkig bleef in de laatste herziening de oude synagoge bewaard.

Onroerendgoed b.v. Lyta heeft een plan gepresenteerd voor aanpak van panden in de Wouwsestraat/ Parade / St Jozefstraat en St.Jozefplein. Indien zij hiervoor toestemming krijgen zal het meer dan bekende hotel Verpalen gaan verdwijnen en plaats maken voor een winkelpand. Vooralsnog is dat pas de 3e fase. Eerst wordt er een hernieuwde doorloop gemaakt van de Koevoetstraat naar het Jozefplein voor de Hema langs. Daar staan dan zeven winkels geprojecteerd.
In een reactie stelt de toenmalige wethouder Härtel dat Lyta op twee punten strijdig is met het Parade-plan. Hij voegt er wel aan toe dat er mogelijk enige welwillendheid is om de zaak te heroverwegen middels het bestemmingsplan.

Het Parade-plan brengt de gemoederen nogal in beweging. Vooral de winkeliers van de Wouwsestraat reageren heftig op het plan. Zij stellen dat zij slecht tot niet worden gehoord en/of geconsulteerd over de nieuwe verbinding. Zij willen dat van hun straat een winkelpromenade wordt gemaakt.
Pas begin de 21e eeuw wordt het volledige “Parade-plan” werkelijkheid en verdwijnt de “Passage” weer.

Parade-plan( in 2 delen) 1973 – 1981

Bergen op Zoom

WC Konijnenburgweg 1976-1977

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 67

Er wordt in 1976 al volop gesleuteld aan het nieuwe WC aan de Konijnenburgweg. Medio juli zal de eerste winkelier( een schoenenbedrijf) haar intrek nemen in een van de units.
Het centrum wordt door de Gebr. van de Bergh gebouwd ism makelaardij Maes. Het wordt een groothandelscentrum, waar geen Cash and Carry bedrijven zijn toegestaan.

Vanwege de zéér positieve ontwikkelingen op de consumentenmarkt wordt vanaf december 1976 gewerkt aan een tweede deel van het groothandelscentrum aan de Konijnenburgweg.
Bouwmij. van de Bergh gaat naast het bestaande gedeelte een oppervlakte van ca 3200 m2 bebouwen. Reeds nu zijn er al volop gegadigden voor, waaronder ook Bergenaren. Vermoedelijk in het najaar 1977 zal het centrum worden opgeleverd.

Een krantenartikel van het Brabants Nieuwsblad meldt dat de oplevering van het tweede deel op 1 okt 1977 zal worden opgeleverd. Een van de eerste huurders is Hubo, een doe-het-zelf markt. Tevens wordt opgemerkt dat het eerste deel van het centrum reeds volledig is verhuurd.

Winkelcentrum Konijnenburgweg 1976-1977

Bergen op Zoom

WC Meilust / Sibeliusstraat 1977

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 37

Het nieuwe winkelcentrum aan de Sibeliusstraat zal naar verwachting half oktober 1977 gereed zijn. Een vijftal units zijn al verhuurd. Over de laatste wordt momenteel nog onderhandeld. Het zijn dagwinkels en er komen een bloemenzaak, een bakker, een kaasshop, een spaarbank en een cafetaria.
Opgestart door Maes makelaardij is het project overgenomen door Ontwikkelingsmij Nomy. Boven de winkels zijn woningen gebouwd, die wat later gereed zullen komen.

Winkelcentrum Meilust / Sibeliusstraat 1977

Bergen op Zoom

Het Gouvernement v.a. 1993

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 65

Donderdag 28 oktober wordt het vroegere militaire hospitaal en administratief centrum Het Gouvernement geopend na een grondige verbouwing en restauratie sinds september 1992.
Het geheel omvat een vloeroppervlakte van 1400 m2 en daarnaast ook nog ca 700 m2 aan kantoor. In een artikel wordt de indeling en aankleding besproken.
Uit een krantenbericht blijkt dat er nog enkele units verhuurd moeten worden, maar toch gaat het Gouvernement al op 1 oktober open. Met dit project is de renovatie en aanpak van de winkelcentra in de binnenstad geheel compleet.

Bergse Plaat WC het Kompas v.a. 1995 Populair

markers/mall.png In Winkelcentra ( WC ) bedacht en uitgevoerd na WOII 101

In 1995 wordt er een begin gemaakt met de opstart van een winkelcentrum voor de Bergse Plaat. Er is in principe al ruimte voor gereserveerd. De noodvoorziening, met de supermarkt Kopak , kan in 1996 al worden omgezet in een pleinachtige setting voor enkele kleinere winkels. De eerder geadviseerde bouw wordt op verzoek van o.a. de wethouder naar voren gehaald. En in 1997 wordt de eerste paal geslagen.

Bergse Plaat Winkelcentrum het Kompas

Bergen op Zoom