Isidorus... asperges, wie houdt er niet van? Populair

markers/farm-2.png In Verhalen uit Bergen op Zoom 111

Het witte Goud is de wat frivole benaming door onze hoveniers in Bergen op Zoom gegeven aan de asperge. Jarenlang en nog steeds een prachtig product van de combinatie zeeklei , leem- en zandgrond. In het begin van de 20e eeuw werd door eendrachtige samenwerking in de Boerenbonden gewerkt aan een kwalitatieve opwaardering van de mooie slanke asperge.

Advertentie van de Boerenbond
Advertentie van de Boerenbond
 
Met onder andere veel zorg en toewijding, geactiveerd door pater van Mansfeld, werden er b.v. in 1907 in Bergen op Zoom zo’n 55.000 kg asperges per jaar verhandeld. Het grootste deel hiervan ging naar Duitsland.
detail luchtfoto 1926 van “Oud-BoZ  vanuit de lucht” / foto’s KLM-Aerocarto
Detail luchtfoto 1926 van “Oud-BoZ  vanuit de lucht”
 foto’s KLM-Aerocarto

Isidorus van Johannes Cornelis 

Een van die bedrijfjes was de groente-conservenfabriek en aspergekwekerij van J. C. Woudts op de Parallelweg (tegenover de brouwerij van Asselbergs). Op het adres Parallelweg 158 begon Quirijn Woudts, de vader van J.C. Woudts, een koffiehuis, dat vanaf 1884 door zijn zoon werd voortgezet. Hij kocht het huis en de grond over van zijn moeder Het was een fors stuk land en dat bracht Johannes Woudts op het idee om daar asperges op te gaan kweken.
Vanaf 1897 gaf hij te kennen dat zijn bedrijfje er was. Johannes wilde met zijn bedrijf wel meer en op 30 april 1899 startte hij onder een nieuwe naam:
adv in Limburgse Koerier dd 13-5-1899
Adv. in Limburgse Koerier dd 13-5-1899
detail molen de Twee Vrienden BoZ Prive - opname
Detail molen de Twee Vrienden BoZ Prive - opname
Opvallend, want Johannes was van origine aannemer/timmerman. Hij heeft bijvoorbeeld nog meegebouwd aan de Borgvlietse molen de Twee Vrienden. Zijn initialen staan nog op de baard van de molen. Ook heeft hij meegewerkt aan het herstel van de kade-muren van de oude Bergse havens.
Waar hij toen (en wij nu nog) mee sukkelde waren de diverse benamingen voor de asperges: sperries of sperrus en sleep- of sliertasperges.
In de hovenierskringen werd veelvuldig over sperrus gesproken, maar recente navraag bij goed ingevoerde groentewinkels/hoveniers bleek dat sperries het meest werd gebruikt. Zo was de sleepasperge ook de meest gebruikte naam.

Recept 

Wat is eigenlijk een sleepasperge: dat is een asperge, die met de hand wordt gegeten( net als een nieuwe haring). Daarvoor wordt hij eerst door een mengsel gewenteld. Het mengsel bestaat uit gepureerde, gekookte eieren vermengd met roomboter en op smaak gebracht met peper en zout. Daar komt dus de naam sleepasperge vandaan. ( Dit is het klassieke recept).
De alternatieve naam “sliert-asperge” duidt dus op dezelfde bewerking en is een orale variatie op de uitspraak.

Proeftuin en groei

Detail-opgave uit Prov Nrdbr en Hertogense courant dd 28-10-1901
Detail-opgave uit Prov Nrdbr en Hertogense courant dd 28-10-1901
In 1901 nam Johannes Woudts deel aan een proeftuin-project dat werd opgezet door het Ministerie van Landbouw. In deze proeftuin VI werd de invloed van verschillende bemesting-soorten op de groei en kwaliteit van de asperges uitgetest.

Het ging Isidorus voor de wind. De asperges werden in diverse verpakkingen aan de man gebracht…in grote en kleine kisten, in glas ( systeem Weck) en ook ingeblikt kwam voor in zijn productvariatie.

In de maanden april t/m juni waren er de verse asperges ( seizoen) en de blikverkoop was goed voor de rest van het jaar. Ook asperge-planten werden door hem verhandeld. Afzetgebied voor Isidorus was Nederland en België. Hij had zelfs een tweetal wederverkopers in het land. Hiernaast was ook de groente-conserven fabriek een extra aanbeveling.

Johannes Woudts overleed in 1922 en het huis en de zaak werden onder dezelfde naam overgenomen door Cornelis Weijts. Een gevolg van de overname was de beëindiging van het café-gedeelte, dat in het huis van Woudts was gevestigd.
plattegrond uit Hinderwet en detail van besluit tot verlening vergunning: de herindeling van het gebouw
plattegrond uit Hinderwet en detail van besluit tot
verlening vergunning: de herindeling van het gebouw
de hinderwet: aanvraag i.v.m. de sterilisatie
de hinderwet: aanvraag i.v.m. de sterilisatie

Modernisering

Cornelis bracht in 1929 een modificatie aan bij de groente-conserven. Geen verbouw, maar een herindeling was aan de orde voor de sterilisatie van groenten voordat die werden ingeblikt. In 1929 werd de zaak overgedaan aan zijn zoon Willem Weijts.
In 1934 hield deze Willem Weijts, van beroep verzekeringsagent, het voor gezien en hij besloot Isidorus te beëindigen.
Adv uit de Maasbode 23-5-1939
Adv uit de Maasbode 23-5-1939

Raadselachtige heropleving Isidorus?

Opvallend is echter dat er tussen 1939 en 1941 opnieuw advertenties verschenen, die asperges aanboden onder hetzelfde Isidorus postbusnummer, als die reeds in 1928 bekend was nl. postbus 20 te Bergen op Zoom. Volgens de woonregistratie 1920 – 1940 woonden op dit adres Parallelweg 158-158a Cornelis Weijts en zoon Adrianus. Mogelijk handelden zij nu onder een firmanaam in asperges.

Aanvulling

Willem Kruf stuurde nog een reclamefolder en een foto van een stempel na, waarvoor dank. Die zijn beschikbaar gesteld door Bas Augustijn, auteur van het boek Op zoek naar Isidorus.
Reclamefolder van aspergekwekerij Isidorus
Reclamefolder van aspergekwekerij Isidorus (bron: collectie Bas Augustijn)
Stempel van aspergekwekerij Isidorus
Stempel van aspergekwekerij Isidorus (bron: collectie Bas Augustijn)
 

Reageer op dit verhaal

JSW CRM